W zdefiniowaniu dyskopatii posłużę się wikipedią:
Dyskopatia – szerokie pojęcie obejmujące schorzenia krążka międzykręgowego. W większości przypadków jest to pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Termin dyskopatia odnosi się także do potocznej nazwy przepukliny jądra miażdżystego tarczy międzykręgowej kręgosłupa. Polega na uwypukleniu jądra miażdżystego, które powoduje ucisk i drażnienie korzeni rdzeniowych, rdzenia kręgowego lub innych struktur kanału kręgowego. Mechanizm drażnienia jest dwojaki. Po pierwsze dolegliwości bólowe powodowane są przez ucisk mechaniczny. Drugim elementem mogącym wywoływać bodźce bólowe jest niskie pH jądra miażdżystego spowodowane ubogą w tlen przemianą materii
Cztery etapy dyskopatii:
Degeneracja dysku zwana przez adeptów metody McKenziego przemieszczeniem. Protruzja, która w niektórych przypadkach może być odwracalna, w innych nie. Ekstruzja, która jest nieodwracalna i Sekwestracja.
Większość przypadków nie nadaje się do leczenia operacyjnego i leczy się je ambulatoryjnie. Czasami z dobrymi skutkami, innym razem z gorszymi
( większość zależy od samego pacjenta). Na studiach prowadzący zawsze powtarzali, że najważniejsza jest diagnoza. Mieli rację. Zdarza się, że przychodzą pacjenci z ostrym bólem pleców i zdiagnozowaną dyskopatią, wtedy zapraszam na kozetkę. Czasem okazuje się, że po 40 minutowej wizycie bólu praktycznie nie ma. Wtedy następuje moja rozmowa motywacyjna, gdzie pacjent przestaje być szczęśliwy (i to wcale nie przez opłatę). Cierpiąc na dyskopatię trzeba wiedzieć, że nie każdy ból jest przez nią spowodowany. Ogólnie diagnozowanie bólu pleców jest dość ciężkie. Typowe testy nie są zbyt dokładne.
Diagnozowanie dyskopatii
Dyskopatię diagnozuje się na dwóch polach:
- obrazowym (badanie RTG, które zbyt dokładne nie jest), tomograf komputerowy i rezonans magnetyczny,
- objawowym, czyli porównuje się badania obrazowe z objawami, które przedstawia nam pacjent (badanie neurologiczne i manualne, dermatomy, miotomy, testy napięciowe tk. nerwowej).
Objawy:
- ból w zajętym odcinku kręgosłupa, z promieniowaniem wzdłuż dróg nerwowych,
- zaburzenie czucia powierzchownego (drętwienie, mrowienie) w obszarach unerwianych przez uciśnięty korzeń nerwowy.
Przyczyny:
Przyczyną w większości przypadków ( w zasadzie we wszystkich, rozróżniam je tylko z tego powodu, że na niektóre nie mamy wpływu) jest NIEWŁAŚCIWE obciążenie kręgosłupa. Dysk odżywia się poprzez zmienne obciążenie. Najgorsze co można dla niego zrobić to utrzymywać stałą pozycję bez żadnego ruchu. Ogromne znaczenie ma również sama pozycja ciała. Poprzez wady postawy znacznie mocniej obciążane są przednie bądź tylne części dysku. Co w pierwszej kolejności powoduje odwodnienie,
w dalszej zwyrodnienie. Potem wystarczy coś „cięższego” podnieść
w pozycji, która przesunie jądro miażdżyste w stronę osłabionej części dysku. I mamy idealny przepis na postrzał. Czynnikiem wywołującym może być też uraz.
Rysunek przedstawia trochę przekolorowane wady postawy, chociaż znacznie lepszym pojęciem jest w tym wypadku dysbalans mięśniowy.
Plecy okrągłe – zwane zespołem górnego skrzyżowania – gdy można zauważyć nadmierną kifozę piersiową z łopatkami zrotowanymi wewnętrznie i pochylonymi do przodu oraz głową wysuniętą do przodu. Mięśnie piersiowe, mostkowo- obojczykowo -sutkowy, górna część mięśnia czworobocznego i dźwigacz łopatki są zbyt napięte i skrócone. Mięśnie głębokie zginacze odcinka szyjnego, dolna część mięśnia czworobocznego, równoległoboczne są osłabione i rozciągnięte.
Plecy wklęsłe – zwane zespołem dolnego skrzyżowania – nadmierna lordoza lędźwiowa
z uwydatnionymi pośladkami i wystającym brzuchem. Mięśnie zbyt napięte i skrócone to prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego, biodrowo-lędźwiowy, prosty uda. Mięśnie osłabione i wydłużone to prosty i skośne brzucha, pośladkowe i mięśnie tylnej grupy uda.
Plecy płaskie – postawa w której nie widać krzywizn kręgosłupa. Osłabione i rozciągnięte są mięśnie przykręgosłupowe oraz zginacze bioder. Skrócone i napięte mięśnie pośladkowe, tylnej grupy uda oraz często mięśnie brzucha.
Postawa kifo-lordotyczna, która jest odpowiednikiem pomieszania zespołu skrzyżowania górnego oraz dolnego.
Zespół warstwowy. Mięśnie osłabione i rozciągnięte: Dolne stabilizatory łopatki, mięsień prostownik grzbietu w części lędźwiowej wraz
z pośladkowym wielkim. Mięśnie napięte i skrócone: Prostownik grzbietu cz. szyjna, górna część mięśnia czworobocznego, mięsień dźwigacz łopatki, prostownik grzbietu część piersiowa oraz mięśnie tylnej grupy uda.
Co zrobić, gdy zdiagnozowano u nas dyskopatię?
Schemat jest prosty i większość osób się zdziwi. Dobry lekarz, który diagnozuje (lekarze nie leczą dyskopatii) i wizyta z diagnozą
u fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta zbada pacjenta:. Oceni postawę ciała, zbada sobie balans mięśniowy, ruchomość stawów. Polecam fizjoterapeutów, którzy pracują metodą McKenziego. Schemat w gabinecie fizjoterapii powinien wyglądać tak:
badanie, poprawa postawy ciała i zwalczanie dysbalansów mięśniowych,
o których jest wyżej. Mięśnie przykurczone należy rozciągać, osłabione wzmacniać, czyli stosować odpowiednie ćwiczenia.
dobór odpowiednich ćwiczeń powtarzalnych z metody McKenziego. Ćwiczenia te polegają na powtarzalnych ruchach, które mają za zadanie przemieścić jądro miażdżyste na swoje miejsce.
Jak wybrać terapeutę?
Ja mam złotą zasadę, którą zawsze mówię swoim pacjentom. Jeżeli po 3 wizytach nie ma poprawy stanu, to prawdopodobnie nie będzie jej w moim gabinecie. Więc albo należy zmienić terapeutę, albo po 3 wizytach zmieniamy algorytm postępowania.
~Marek Pośpiech